پروفیل‌های به‌کاررفته در برج‌العرب و نقش آن‌ها در سازه بادبانی برج

برج‌العرب دبی یکی از شاخص‌ترین سازه‌های مهندسی دنیا است؛ ساختمانی ۳۲۱ متری که به‌دلیل شکل بادبانی خود، نه‌تنها یک شاهکار معماری بلکه یک نمونه کم‌نظیر از استفاده گسترده از پروفیل‌های فولادی سازه‌ای محسوب می‌شود.
این برج بر روی یک جزیره مصنوعی ساخته شده و بارهای سنگین باد، ارتعاش، امواج دریا و وزن سازه را تحمل می‌کند؛ بنابراین استفاده از پروفیل‌های فولادی با مقاومت بسیار بالا در آن کاملاً ضروری بوده است.

۱. پروفیل‌های سازه‌ای سنگین (Structural Steel Profiles)

بخش اصلی برج‌العرب توسط یک اسکلت فولادی عظیم نگه‌داری می‌شود. پروفیل‌های زیر نقش ستون‌ها، تیرها و مهاربندها را ایفا می‌کنند:

● پروفیل‌های H-Beam و I-Beam

• برای ستون‌ها و تیرهای باربر اصلی استفاده شده‌اند

• مقاومت بالا در برابر خمش و بارهای قائم

• مناسب برای دهانه‌های بزرگ و کنسول‌های عظیم برج

● پروفیل جعبه‌ای (Box Profile / SHS / RHS)

• در سازه بادبانی شکل (Exoskeleton) به‌کار رفته

• امکان تحمل پیچش و خمش هم‌زمان

• ظاهر زیبا و امکان اجرای قوس‌های پیچیده

● پروفیل لوله‌ای (Circular Hollow Section – CHS)

• برای ساخت سازه بادبانیِ پشت برج

• بهترین گزینه برای مقاومت در برابر بادهای شدید

• وزن کمتر نسبت به پروفیل‌های جعبه‌ای با همان مقاومت

نکته مهم:

سازه بادبانی برج‌العرب از سه قوس فولادی عظیم تشکیل شده که هرکدام از پروفیل‌های خاص لوله‌ای و جعبه‌ای با ضخامت بالا ساخته شده‌اند.

۲. پروفیل‌های مورد استفاده در سکوی هلی‌کوپتر (Helipad)

هلی‌پد برج‌العرب یک سازه کنسولی است که بیرون برج معلق شده و بار دینامیکی بالایی را تحمل می‌کند.

در این بخش از:

● Box Profile فوق‌مقاوم

● لوله فولادی با ضخامت بالا

● تیرآهن‌های تقویت‌شده (Reinforced Beams)

استفاده شده تا لرزش ناشی از نشست و برخاست هلی‌کوپتر مهار شود.

این سکو همان جایی است که فدرر و آگاسی در سال ۲۰۰۵ مسابقه نمایشی تنیس انجام دادند.

۳. پروفیل‌های تقویتی (Bracing Profiles)

برای مقابله با بادهای شدید خلیج فارس، برج‌العرب دارای یک سیستم مهاربندی عظیم است.

در این بخش از پروفیل‌های:

• L-Angle (نبشی سنگین)

• Hollow Sections (لوله و باکس)

• U-Channel تقویتی

استفاده شده تا سازه پیچش و ارتعاشات را کنترل کند.

۴. پروفیل‌های سبک داخلی (Light Gauge Steel Profiles)

در داخل هتل، برای دکوراسیون و پارتیشن‌بندی:

• پروفیل‌های کناف CD60

• UD36

• پروفیل استاد Stud

• رانر Runner

• پروفیل سقف کاذب F47 و اتصالات آن

به‌کار رفته‌اند.

این بخش‌ها البته تأثیر سازه‌ای ندارند، اما برای طراحی داخلی لوکس برج ضروری بوده‌اند.

۵. چرا در برج‌العرب به این همه پروفیل نیاز بوده است؟

✔ سازه بر روی دریا ساخته شده

بنابراین نیاز به تقویت مضاعف در برابر باد و ارتعاش دارد.

✔ شکل بادبانی نیازمند پروفیل‌های خمیده و خاص است

هر قوس عظیم نیازمند پروفیل‌های لوله‌ای و جعبه‌ای با قابلیت خمکاری دقیق است.

✔ وجود کنسول‌های بلند

خصوصاً هلی‌پد و سکوهای بیرونی.

✔ بار زیاد ناشی از لابی، استخرهای طبقات بالا و رستوران معلق**

۶. جمع‌بندی

برج‌العرب یک نمونه بی‌نظیر از کاربرد هم‌زمان انواع پروفیل‌های فولادی است:

این پروژه یکی از بهترین مثال‌های همکاری فولاد سنگین و فولاد سبک در یک اَبَر-سازه مدرن است.